„Wezmę to, co mam na wyciągnięcie ręki, bo nic innego mi się nie uda” – odpuść na chwilę, ale nie poddawaj się od razu

Wielokrotnie pisałam już o tym, że przez lęk, strach przed nieznanym i brak wiary w siebie oraz swoje możliwości, odpuszczamy. Odpuszczamy sprawy dnia codziennego, na przykład stanie w kolejce do urzędu, odkładając to na „kiedy indziej”, bo może wtedy będzie „lepszy dzień” i uda nam się załatwić daną sprawę. Odpuszczamy również zawiązywanie nowych relacji czy pielęgnowanie tych, w których pojawiły się zgrzyty i nieporozumienia. W głębi duszy jednak pragniemy zmian, tylko się ich boimy. Pragniemy osiągać cele, by inni mogli być z nas dumni, chcemy je osiągać, by czuć satysfakcję, że nam się udało, byśmy sami mogli być z siebie dumni. Jednak czemu, w wielu przypadkach, idziemy na łatwiznę i chcąc wypełnić tę niewypełnioną przez brak działania pustkę, wypełniamy ją substytutem, niebędącym szczytem naszych możliwości? Odpuść na chwilę, ale nie poddawaj się od razu – to nie to samo.

Działania kompensacyjne

W psychologii termin kompensacja (z łac. compensatio) oznacza równoważenie i stanowi on jeden z mechanizmów obronnych, jakie serwuje nam nasz organizm. Kompensacja będąca jednoczenie odmianą substytucji (z łac. substitute – podstawić – jest to zastępowanie nieosiągalnych, w naszym mniemaniu, celów tymi, które według nas wydają się być łatwiejszymi) polega na wynagradzaniu braków czy defektów poprzez inne działania. W sytuacji stresowej zamiast przemyśleć strategię i działać, odsuwamy się i zajadamy problemy. Daje to chwilową i pozorną przyjemność lecz niestety może prowadzić do uzależnień. Poza tym nie rozwiązuje problemów, nie przybliża nas do osiągnięcia wymarzonego celu, tylko maskuje to czego zrobić nie potrafimy, nie umiemy, nie chcemy. Dodatkowo, działania kompensacyjne zostały w psychologii podzielone na te pozytywne i negatywne choć nadal nie stanowią rozwiązania samego w sobie. Stanowić one mogą jedynie pomoc w przełamaniu przez nas naszych lęków, stojących na drodze do rozwikłania problemu i to tylko w przypadku działań pozytywnych. Alfred Adler – austriacki psychiatra, psycholog, pedagog i twórca psychologii indywidualnej, w 1907 roku zastosował sformułowanie kompensacja w odniesieniu do poczucia niższości. Osoba, które czuje się gorsza czy słaba, będzie rekompensowała sobie swoje poczucie niższości w różnych sytuacjach. W literaturze znaleźć można wiele przykładów na takie zachowania. Idealnie pasuje to do ludzi narcystycznych. Osoby z rysem narcystycznym, by wynagrodzić sobie swoje braki i kompleksy, będą chętnie spotykały się z tymi, którzy im imponują – mają wyższe wykształcenie, rozmaite zainteresowania lub potrafią płynnie i kwieciście się wysławiać. Tylko czy to stanowi o tym, że czerpiąc z tych osób sami zaczną się rozwijać zdobywając wykształcenie, czy poszerzając słownictwo? Niekoniecznie. Prowadzić to może do nadmiernej kompensacji, czyli sytuacji, w której dana osoba ma na celu uzyskanie wyższości czy dominacji nad innymi. Czemu więc nasze umysł tak reaguje i czemu mają służyć mechanizmy obronne?

Mechanizmy obronne

Twórcą sformułowania był niejaki Zygmunt Freud – austriacki lekarz żydowskiego pochodzenia, neurolog, twórca psychoanalizy. Mechanizmy obronne, w tym wymieniona powyżej kompensacja, to nic innego niż metody radzenia sobie z poczuciem winy, frustracją czy lękiem. Mają one na celu ochronę naszego ego i zazwyczaj nie są uświadomione. Innymi słowy na problem reagujemy automatycznie, w sposób, który podpowiada nam nasz mózg. Mechanizmy obronne organizmu mogą być zarówno niebezpieczne i prowadzić nas do problemów psychicznych,  jak i pomocne w utrzymaniu zdrowia psychicznego. Jednakże to właśnie one sprawiają, że zakrzywiamy rzeczywistość, wypieramy się czy izolujemy, tym samym niejednokrotnie nie realizujemy planów i nie rozwiązujemy problemów. Oczywiście, że każdy z nas bojąc się niepowodzenia woli wybrać to, co znane i bezpieczne, ale nie każde niepowodzenie oznaczać będzie porażkę.

Zrób krok w tył żeby wziąć rozbieg

Niepowodzenie nie musi być równoznaczne z porażką, ale wprowadza w nas niepokój i podpowiada chęć do ucieczki. Całkiem niepotrzebnie, bo przecież niepowodzenie oznacza, że się spróbowało, a to najważniejsze. To, że coś nam nie wyszło nie znaczy, że jesteśmy gorsi, że nie jesteśmy w stanie pozytywnie załatwić danej sprawy. Określać natomiast może na przykład to, że nie byliśmy gotowi w danej chwili, by się tego podjąć i dlatego nie wyszło. Gdy podejdziemy do realizowania sprawy po raz kolejny będziemy silniejsi i bogatsi o nauki płynące z poprzednich lekcji. Bądźmy gotowi na różne sytuacje, a nie przekonani o swojej nieomylności i oczywistym powodzeniu. Wtedy na pewno odczujemy mniejszą frustrację i nie zamkniemy się na dalsze podejmowanie prób.

Naucz się odpuszczać i zamień złe myśli w dobre marzenia

Zanim ostatecznie się poddasz, daj sobie czas i pozwól, by emocje wybrzmiały. Przemyśl, co jest dla Ciebie ważne i czego w danej chwili pragniesz. Nie złość się, że coś nie wychodzi – zacznij marzyć, afirmować, myśl o problemie jakbyś już miał go za sobą, jakby został on przez Ciebie rozwiązany z najlepszym skutkiem. Oczywiście, że w życiu jest wiele spraw czy zdarzeń na które nie mamy wpływu, ale możemy mieć realny wpływ na swoje myśli. Nauczmy się, że są one tylko myślami, a scenariusze, które piszą się w naszej głowie podyktowane są lękiem, strachem przed nieznanym. Nauka odpuszczania, to trudna nauka – nie oznaczająca jednak, że się poddajemy, ale że nabieramy sił, wyciągamy wnioski, uczymy się na nowo. Zacznijmy od małych kroków – bądźmy uważni. Podpowiedź do rozwiązania problemów niejednokrotnie nadejdzie do nas sama, a ludzie, którzy mają znaleźć nas w naszym życiu pojawią się w nim na pewno. Sytuacje z biegiem czasu klarują się, więc jeśli mamy problem z podejmowaniem decyzji, to upływający czas da nam przestrzeń do naszkicowania planu działania.

A Wy, Drodzy Czytelnicy – czy umiecie odpuszczać? Czy łatwo się poddajecie?

Źródło zdjęć i obrazków:

<a href=”https://pl.freepik.com/darmowe-zdjecie/czas-antycznej-klepsydry-konczy-sie-piaskiem-generowanym-przez-sztuczna-inteligencje_41639300.htm#query=czas&position=4&from_view=search&track=ais_ai_generated”>Obraz autorstwa vecstock</a> na Freepik

<a href=”https://pl.freepik.com/darmowe-zdjecie/majestatyczne-pasmo-gorskie-spokojna-laka-spokojny-wschod-slonca-generowany-przez-sztuczna-inteligencje_43303438.htm#query=g%C3%B3ry&position=30&from_view=search&track=ais_ai_generated”>Obraz autorstwa stockgiu</a> na Freepik